انحراف جانبي ستون فقرات، اسکوليوز ناميده مي شود. در اين بيماري، هنگامي که در حالت ايستاده از پشت به بيمار نگاه کنيم ستون فقرات بيشتر شبيه به S يا C شده است.  براي تشخيص باليني اسکوليوز ، کافي است از بيمار بخواهيم که مانند وضعيت رکوع، به جلو خم شود ولي بايد دستها آويزان باشد (شکل 1). در اين حالت، کجي هاي ستون فقرات بسيار بهتر و واضحتر مشاهده مي شوند. تشخيص قطعي اسکوليوز با انجام راديوگرافي است که حتمأ در حالت ايستاده از تمامي مهره هاي ستون فقرات بايد تهيه شود (شکل 2). اندازه اسکوليوز در درمان اين بيماري نقش مهمي دارد.

 

 
 
 
 
   

اسکوليوز يک علامت باليني است نه يک تشخيص. در بيش از 80% موارد، دليل خاصي براي بروز اسکوليوز وجود ندارد که اين نوع اسکوليوز، اسکوليوز ناشناخته ناميده مي شود. اين نوع اسکوليوز بيشتر در دختران نوجوان و قبل از بلوغ مشاهده مي شود. بايد بدانيم که حمل کيف سنگين مدرسه، فعاليت ورزشي نامناسب، وضعيت بد خوابيدن يا نشستن، و حتي اختلاف طول مختصر اندامهاي تحتاني در بروز اين بيماري نقشي ندارند و نبايد اين بيماران را به اين دلايل سرزنش نمود.
 
روش هاي درماني اين بيماري بسيار متفاوت است. در موارد خفيف، ممکن است نياز به هيچ اقدامي نباشد و يا فقط پيگيري بيمار به تناوب چند ماهه کافي باشد. در مواردي که شدت اسکوليوز در بچه در حال رشد، بين 25 تا 45 درجه باشد معمولأ بريس تجويز مي شود. بيمار و والدين بايد بدانند که هدف از بريس، جلوگيري از پيشرفت کجي است وگرنه بريس نمي تواند کجي را اصلاح نمايد. اسکوليوز زماني نياز به درمان جراحي دارد که پيشرونده باشد، به درمان با بريس پاسخ مناسب ندهد، شدت آن بيشتر از 50-45 درجه باشد، درد بيمار مقاوم به درمانهاي طبي باشد و يا بيمار از ظاهر خود بسيار ناراضي باشد.
 
هدف اصلي از عمل جراحي، جلوگيري از پيشرفت کجي ستون فقرات است ولي معولأ مي توان با عمل جراحي تا حد زيادي کجي ستون فقرات را اصلاح کرد، درد بيمار را کاهش داد و قد وي را نيز بلندتر نمود. اين عمل جراحي، ممکن است حتي در اطفال کوچکتر با کجي پيشرونده نيز لازم شود و هيچگاه در خردسالان با کجي هاي پيشرونده ستون فقرات، منتظر بالغ شده آنها جهت شروع درمان نمي شويم. هرچه درمان زودتر شروع شود، اقدام درماني ساده تر  و پيش آگهي طولاني مدت آن بهتر خواهد بود.
 
            عمل جراحي کجي ستون فقرات، با تعبيه وسايل فلزي در ستون فقرات انجام مي شود و با وجود وسايل مدرن امروزي، معمولأ بيماران روز بعد از عمل مي توانند راه بروند و در مواردي حتي نياز به بريس بعد از عمل نيز ندارند (شکل 3 و 4)، درحالي که در قديم، بيماران معمولأ 6 ماه بعد از عمل در داخل گچ بيحرکت نگهداشته مي شدند. امروزه با در دسترس بودن دستگاههايي که سلامت عملکرد نخاع را ضمن عمل کنترل مي کنند، ميزان خطر اين گونه اعمال جراحي بسيار کاهش يافته است.